• KƏPƏZ TV
    canlı yayım
Bu günə xəbərlərin oxunma sayı: 866
— 19.03.2024 09:23

Ən ağır qara dəlik cütü aşkarlandı

Stenford Universitetinin amerikalı astronomları indiyə qədər tapılmış ən ağır qara dəlik cütünü tədqiq ediblər. Obyekt B2 0402+379 elliptik qalaktikada yerləşir. Tədqiqat “The Astrophysical Journal” elmi nəşrində dərc olunub.

Hər böyük qalaktikanın mərkəzində superkütləvi qara dəlik var. İki qalaktika birləşdikdə, onların qara dəlikləri ikili cüt meydana gətirə bilər, yəni bir-biri ilə bağlı orbitdədirlər. Ehtimal olunur ki, bu ikili dəliklərin nəhayət birləşməsi nəzərdə tutulur, lakin bu, əvvəllər heç vaxt müşahidə olunmayıb.

Komanda ikili qara dəliyi təhlil etmək üçün Havaydakı “Əkizlər Şimalı” teleskopunun məlumatlarından istifadə edib. İki dəlik bir-birindən 24 işıq ili məsafədədir və üç milyard ildən artıqdır ki, belə qalıb. Cisimlərin ümumi kütləsi Günəşin kütləsindən 28 milyard dəfə çoxdur.

Sistemin son dərəcə böyük kütləsi haqqında yeni biliklərlə astronomlar ikili orbiti bu qədər yaxınlaşdıracaq qədər yavaşlatmaq üçün çox sayda ulduz tələb edəcəyi qənaətinə gəliblər. Bununla da qara dəliklər, yəqin ki, ətrafındakı bütün maddələri atıb, qalaktika nüvəsini ulduzlardan və qazdan məhrum edib. Cütlüyün orbitini daha da yavaşlatmaqdan ötrü daha çox material olmadığı üçün onların birləşməsi son mərhələdə dayanıb.

Alimlər qeyd ediblər ki, əgər cütlük nəhayət birləşsə, hadisə adi qara dəliklərin birləşməsi nəticəsində yaranan dalğalardan 100 milyon dəfə daha güclü qravitasiya dalğaları yaradacaq.